Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης είναι μαθηματικός και συγγραφέας. Τα βιβλία του συνδυάζουν τη λογοτεχνία με τα μαθηματικά δημιουργώντας ιστορίες με μυστήρια και μαθηματικούς γρίφους, κάποιες εκ των οποίων κατέληξαν και στη μεγάλη οθόνη. O συγγραφέας επισκέφθηκε το σχολείο μας τον Απρίλιο όπου μίλησε σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου των Εκπαιδευτηρίων Μπουγά για πολλά θέματα που αφορούν στη ζωή του και τη συγγραφική του καριέρα. Αφορμή αυτής της συζήτησης ήταν το πρόγραμμα φιλαναγνωσίας της Γ’ Γυμνασίου, όπου οι μαθητές διάβασαν αποσπάσματα από το βιβλίο του “Πυθαγόρεια Εγκλήματα” καθώς και της Α’ Λυκείου που ασχολήθηκαν και διάβασαν το βιβλίο του “Ένα πτώμα στην αυλή της Αμαλίας”. Η δημοσιογραφική μας ομάδα δεν έχασε την ευκαιρία να του πάρει συνέντευξη, την οποία μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω. Q:Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα μαθηματικά; A: Μεγάλωσα σε ένα σπίτι που τα μαθηματικά ήτανε πολύ αγαπητό αντικείμενο. Η μητέρα μου ήταν μαθηματικός, ο πατέρας μου δεν ήταν, αλλά είχε κι εκείνος πολύ φιλική σχέση με τα μαθηματικά. Έτσι, ενώ σε πάρα πολλά σπίτια υπάρχει ο φόβος των μαθηματικών, στο δικό μου υπήρχε μόνο η αγάπη. Και οι άνθρωποι που ερχόντουσαν σπίτι, φίλοι των γονιών μου, είχαν θετική σχέση. Αυτό ήταν το πρώτο. Το δεύτερο είναι ότι με συγκίνησε, μου άσκησε έλξη ο αποδεικτικός λόγος. Αυτό το “επειδή αυτό τότε εκείνο, και αφού εκείνο τότε το άλλο”. Αυτή η διαδρομή που ξεκινάς από ένα σημείο και φτάνεις σ’ ένα τέλος – έστω κι αν, για να μην έχουμε αυταπάτες, σε ορισμένα σημεία χρειάζεται να κάνεις και "σαϊνιές"… Αλλά η ιδέα ότι ξεκινώ από κάπου, κοιτάζω έναν σκοπό και ψάχνω βήμα-βήμα τη διαδρομή για να φτάσω, ήταν κάτι που μου άρεσε από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Όταν μεγάλωσα και σταμάτησα να θέλω να γίνω αστροναύτης, πυροσβέστης, αεροπόρος, από τα 15 μου και μετά πάντα ήθελα να γίνω μαθηματικός. Και δεν έχω μετανιώσει ποτέ. Q:Πως αποφασίσατε να γίνετε συγγραφέας; A: Δεν μπορώ να πω ότι το αποφάσισα — ήρθε μόνο του. Παρόλο που πάντα ήμουν μαθηματικός, από τη σχολική μου ζωή και μετά, μου άρεσε να λέω ιστορίες, είτε πραγματικές είτε φτιαχτές. Παραμυθάς ήμουν πάντα. Συγγραφέας, εντός πολλών εισαγωγικών, έγινα πολύ αργά — ήμουν 50 χρονών όταν βγήκε το πρώτο μου βιβλίο. Είχα την τύχη πριν από αυτό να μου αναθέσουν να μεταφράσω το αριστούργημα του Ντενιγέ, Το Θεώρημα του Παπαγάλου. Όταν τον γνώρισα, γιατί αγαπούσε την Ελλάδα και ήρθε, γίναμε φίλοι. Και κάπου εκεί είπα: "Έχω κι εγώ μια ιστορία να διηγηθώ". Το έγραψα χωρίς φιλοδοξία. Σκεφτόμουν ότι άντε, θα βγάλει 2.000 αντίτυπα, καμιά 500αριά θα τα χαρίσει ο εκδότης σε φίλους μου και τέρμα. Κι όμως, είχε μεγάλη απήχηση. Ήρθαν προτάσεις να μεταφραστεί, στα ισπανικά, στα... Άρα μήπως πρέπει να το ψάξω πιο πολύ; Και, όπως λένε, τρώγοντας έρχεται η όρεξη. Ήρθε το δεύτερο, το τρίτο… Τώρα πια, κάθε ενάμιση-δύο χρόνια βγάζω κι ένα βιβλίο. Δεν το νιώθω υποχρέωση — το νιώθω ανάγκη. Όταν τελειώσω ένα βιβλίο και το παραδώσω, νιώθω την ανάγκη να ψάξω κάτι άλλο. Q: Αν κάποιος σας ρωτούσε τι νιώθετε περισσότερο — μαθηματικός ή συγγραφέας — τι θα απαντούσατε; A:Θα απαντούσα: "Καλά ρε φίλε, υπάρχει διαφορά;" Για μένα, στο μυαλό μου, αφηγητής (ας αφήσουμε τη λέξη "συγγραφέας", είναι βαριά) και μαθηματικός είναι δύο διαδικασίες που ακολουθούν παράλληλη πορεία. Επισήμως είμαι μαθηματικός — αυτό σπούδασα, αυτό δούλεψα 42 χρόνια. Αλλά δεν νομίζω ότι έρχεται σε αντίθεση με το να είμαι αφηγητής. Q:Πώς παίρνετε έμπνευση για τα βιβλία σας; A:Έλα ντε! Μου έχουν τύχει οι πιο απρόσμενες εμπνεύσεις. Ένα βιβλίο, π.χ. το σκέφτηκα ένα πρωί, σε διακοπές. Είχα ξυπνήσει πρωί και πήγα μια βόλτα μόνος μου στο βουνό, μέχρι να ξυπνήσει η οικογένεια και να πάμε για μπάνιο. Εκεί, στη βόλτα, μου ήρθε όλη η πλοκή. Το βιβλίο λέγεται Ο Μέτοικος και η Συμμετρία — δεν κυκλοφορεί τώρα, αλλά θα επανεκδοθεί. Μου πήρε ενάμιση χρόνο να το γράψω, αλλά όλη η πλοκή ήρθε μέσα στη βόλτα. Άλλο παράδειγμα: Ο Αχμές, ο γιος του φεγγαριού. Ο Αχμές ήταν υπαρκτό πρόσωπο — έζησε στην Αίγυπτο γύρω στο 1650 π.Χ., έγραψε έναν πάπυρο με 84 λυμένα προβλήματα. Δεν ξέρουμε τίποτα άλλο γι’ αυτόν. Και είπα, “ρε παιδιά, αυτά τα προβλήματα; Πρέπει να του φτιάξω μια βιογραφία!” Έτσι έπλασα μια ιστορία γύρω από αυτόν, με ό,τι έμαθα για τον αιγυπτιακό πολιτισμό. Άλλο παράδειγμα: Το ένα πτώμα στη βιβλιοθήκη της Αμαλίας. Δεν υπήρχε περίπτωση να σκεφτώ να το γράψω — μέχρι που έμαθα πως οι Φλόρες ήρθαν στην Ελλάδα, ότι ήταν φίλοι με τη Φράνσις και ότι η μητέρα μου ήταν καθηγήτρια στη Σχολή Χιλ. Είπα: “Δεν γίνεται, πρέπει να το γράψω!” Και πέρασα ένα χρόνο μέσα στη βιβλιογραφία για να το γράψω — και το ευχαριστήθηκα! Q:Ποιο από τα βιβλία σας θα προτείνατε να διαβάσει κάποιος που δεν σας γνωρίζει; A: Κάποιον που δεν με γνωρίζει, αλλά θέλει να με γνωρίσει… Πιθανόν Η εικασία 3 είναι συν 1 ή Τα πυθαγόρεια εγκλήματα. Αυτά αναδεικνύουν αγωνίες δικές μου, που τις μετέφερα στους ήρωές μου, περισσότερο από άλλα βιβλία. Είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, αλλά ίσως με αντιπροσωπεύουν καλύτερα. Q: Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο σας επίτευγμα; A: Το μεγαλύτερο μου επίτευγμα είναι η δημιουργία της ομάδας “Θαλής + Φίλοι” — μια ομάδα από ανθρώπους που αγαπούν τα μαθηματικά και την αφήγηση. Εδώ και σχεδόν 20 χρόνια προσπαθούμε να διαδώσουμε την αγάπη για το βιβλίο, ιδίως σε νέα παιδιά. Πηγαίνουμε σε σχολεία, φτιάχνουμε λέσχες ανάγνωσης, κάνουμε διαλέξεις. Νομίζω αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχω κάνει. Q: Τι να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον σε επαγγελματικό επίπεδο πάντα; A: Άνθρωπος είμαι! Ελπίζω να γράψω μερικά ακόμα μυθιστορήματα. Ελπίζω να έχω ακόμα δυνάμεις να τριγυρίζω σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας, της Κύπρου και του εξωτερικού, να μιλάω με νέους ανθρώπους, να κουβεντιάζουμε, να με ρωτάνε τις αγωνίες τους, να τους λέω τη γνώμη μου. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα — μην τα μπλέξουμε. Q:Πείτε μας λίγα λόγια για τις οργανώσεις "Θαλής" και "Φίλοι της Ε.Λ.Σ.Α.Λ.". A: Η ομάδα "Θολής και Φίλοι" ιδρύθηκε το 2005, δηλαδή πριν από περίπου 20 χρόνια, με σκοπό να μελετήσει θεωρητικά – αρχικά – το φαινόμενο της διείσδυσης των μαθηματικών μέσα στην αφήγηση. Δεν είμαι μόνο εγώ που γράφω τέτοια κείμενα· τότε, στη δεκαετία του 2000, υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον γι' αυτό το θέμα. Αφού εξετάσαμε το φαινόμενο θεωρητικά, οργανώσαμε δύο συνέδρια στην Ελλάδα με συμμετοχές και από το εξωτερικό. Στη συνέχεια, σκεφτήκαμε ότι θα είχε αξία να στραφούμε και προς το ελληνικό κοινό. Έτσι, δημιουργήθηκε η ιδέα των λεσχών ανάγνωσης. Αποφασίσαμε να διοργανώνουμε δραστηριότητες που θα ενθάρρυναν ανθρώπους του πολιτισμού, της εκπαίδευσης, γενικότερα του πνεύματος, να δημιουργήσουν στους χώρους τους λέσχες ανάγνωσης λογοτεχνίας. Για να στηρίξουμε αυτή την προσπάθεια, συνεχίζουμε να οργανώνουμε διαλέξεις και συνέδρια και διατηρούμε μια σχετική ιστοσελίδα. Όσον αφορά την αστυνομική λογοτεχνία, για πολλά χρόνια θεωρούνταν υποδεέστερη. Κάποτε υπήρχε και το ρητό: «Η λογοτεχνία στα βιβλιοπωλεία, τα αστυνομικά στα περίπτερα». Αυτό όμως δεν ισχύει πια. Σήμερα, η αστυνομική λογοτεχνία είναι η αιχμή του δόρατος του κοινωνικού μυθιστορήματος. Οι συγγραφείς του είδους, τις περισσότερες φορές, εστιάζουν σε κοινωνικά προβλήματα και τα εντάσσουν μέσα στην πλοκή των έργων τους. Με αυτή τη λογική, δημιουργήσαμε την Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας, με σκοπό να συναντιόμαστε, να συζητάμε για τα βιβλία μας, να προωθούμε τη δουλειά μας και να οργανώνουμε συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις. Q: Ποια συμβουλή θα δίνατε σε μαθητές που θέλουν να ασχοληθούν με τη συγγραφή; A: Θα μιλήσω εντελώς καθαρά. Πιστεύω ότι μόνο αν ένα παιδί θέλει πραγματικά να γράψει και αρχίσει να το κάνει, θα καταλάβει αν αυτό που γράφει αξίζει – είτε για το ίδιο είτε για να το δείξει και σε άλλους. Όλα είναι θεμιτά. Ακόμα και αν γράφει μόνο για τον εαυτό του και αυτό το ικανοποιεί, δεν έχει καμία σημασία αν το έργο φτάσει ή όχι σε άλλους. Το αν κάποιος ακολουθήσει τελικά τον δρόμο της συγγραφής ως επάγγελμα ή ως χόμπι είναι άλλη υπόθεση. Παρεμπιπτόντως, θα συνιστούσα να το ακολουθήσουν πρώτα ως χόμπι – μέχρι να γίνει κάποιος γνωστός. Νομίζω πως, πέρα από τη συγγραφέα του Χάρι Πότερ, δύσκολα κάποιος ζει αποκλειστικά από τα δικαιώματα των βιβλίων του. Ωστόσο, η χαρά που σου δίνει το να φτιάχνεις έναν δικό σου κόσμο και να ζεις – έστω και λίγο – σε αυτόν, είναι ανεκτίμητη. Ακόμα και αν κανείς δεν διαβάσει το έργο σου ή αν το απορρίψει, δεν έχει σημασία. Άρα, καταλήγω στη φράση: αν ένα παιδί θέλει να γράψει, η συμβουλή είναι μία – να γράψει!